Omvormers

Omvormer: van 12V naar 230V voor Camper of Boot

Met een omvormer zet u 12 Volt om naar 230 Volt. Op die manier kunt u ook in de auto gebruik maken van apparatuur met een stekker, want in principe heeft u gewoon de beschikking over een stopcontact in de auto. Er zijn echter verschillende soorten omvormers (ook wel inverters genoemd), waarvan de specificaties onderling afwijken, maar zeker ook het gebruik. Lees hier meer over de verschillende soorten.

12v naar 230v omvormen
Zoals hierboven al genoemd, kunt u met een omvormer een spanning van slechts 12 volt omvormen naar een hogere spanning van 230 volt. Perfect voor gebruik in de auto, waar een autolader niet volstaat. Maar ook andere spanningen zijn – afhankelijk van de gekozen spanningsomvormer – mogelijk. Zo zijn er ook 24V omvormers, bijvoorbeeld voor gebruik in de vrachtauto. Ook in de caravan kan het gebruik van een omvormer handig zijn, maar daar gaan we in dit artikel niet verder op in.
Als we naar de techniek kijken, dan zien we dat het omzetten van de lagere spanning (12v of 24v) naar een hogere spanning onder andere via een zogenaamde wisselrichter tot stand komt. Deze wisselrichter (een halfgeleider) zorgt er voor dat de gelijkspanning wordt omgezet naar wisselspanning. Deze wisselspanning wordt vervolgens getransformeerd naar de gewenste uitgangsspanning, in de meeste gevallen 230V (voorheen 220V).

Blokgolf of een zuivere sinus?
De meeste omvormers geven spanning af in de vorm van een gemodificeerde sinus of als blokvormig signaal. Bij sommige toepassingen is dit gemodificeerde signaal echter niet te gebruiken, in dit geval moet de omvormer een zuivere sinus kunnen leveren. Om bovenstaande te begrijpen is het belangrijk om te weten hoe een ‘normale’ 230V wisselspanning er als het ware uit ziet. De wisselspanning in Nederland (en vrijwel alle Europese landen) kent een frequentie van 50 Hz. Dit houdt in dat de spanning 50 maal per seconde wisselt van een negatieve spanning naar een positieve spanning (met andere woorden; wisselspanning). Deze wisseling verloopt volgens een sinusvormig patroon, zoals op onderstaande afbeelding te zien is. Een dergelijk verloop kan via een oscilloscoop in beeld worden gebracht.

Een zuivere sinus-omvormer zal de spanning in dezelfde vorm uitgeven als bij de normale netspanning het geval is (zoals in een stopcontact in huis). Alle apparatuur zal met een dergelijke inverter werken.
Er bestaan echter ook omvormers welke een blokvormige spanning leveren. De spanning lijkt wel op een sinus, maar is veel vierkanter van vorm. In sommige gevallen zal dit geen enkel probleem opleveren, maar sommige apparaten (denk aan bijvoorbeeld een laptop, koffiezetapparaat of bepaalde gereedschappen) werken niet met deze afwijkende spanningscurve.
Als laatste is er nog de zogenaamde ‘gemodificeerde sinus’. Deze spanning houdt het midden tussen een zuivere sinus en  een blokgolf. Omvormers met een dergelijke uitgang zullen in de meeste gevallen met vrijwel alle apparatuur werken. De omvormer met een gemodificeerde sinus is dan ook het meest verkocht. Wanneer er bij een omvormer niet expliciet over de uitgangsvorm wordt gesproken, dan is er vrijwel altijd sprake van een gemodificeerde sinus.

Aansluiten van een omvormer
Het aansluiten van een omvormer verloopt – afhankelijk van het maximale vermogen – via de sigarettenaansteker van de auto of rechtstreeks via de accu. De sigarettenaansteker van een auto mag in de regel met niet meer dan 120 Watt worden belast. Een iets hogere belasting kan geen kwaad, maar het is beter om deze waarde niet te veel te overschrijden. Een omvormer met een maximaal vermogen van 150 Watt kan daarom meestal via de sigarettenaansteker in de auto worden aangesloten. De 150 W kan slechts kortstondig worden geleverd, de elektronica van de auto komt daarmee niet of nauwelijks in het gedrang. Wanneer er een krachtigere omvormer (meer dan 150 Watt) wordt gebruikt, dan moet deze rechtstreeks op de accu worden aangesloten. In dergelijke gevallen wordt de benodigde bedrading ook meegeleverd.

De meeste omvormers zijn daarnaast voorzien van een zekering. Bij een te hoge belasting zal de zekering van de inverter er voor zorgen dat de spanning wordt onderbroken en zal er dus nooit een gevaarlijke situatie kan ontstaan.